Wśród różnych rodzajów transportu lądowego, transport kolejowy uważany jest za najbardziej ekonomiczny i bardzo bezpieczny. Do prawidłowego działania wymaga odpowiedniej infrastruktury. Pod tym pojęciem kryją się te wszystkie elementy, które umożliwiają poruszanie się pociągami czy też przewożenie nimi towarów. To bardzo rozbudowany twór, w skład którego wchodzą na przykład firmy i instytucje odpowiadające za właściwy przebieg transportu, stacje, tory różnego rodzaju, jak też tzw. tabor – wagony, lokomotywy. Od właściwego działania i jakości infrastruktury bezpośrednio zależy jakość i wydajność transportu kolejowego w danym kraju.
Specyficzne cechy transportu kolejowego
Wymogiem obecnym w przypadku tego rodzaju transportu jest istnienie specjalnie przygotowanych tras – torów. Jest to transport sztywnotorowy, więc żeby pociągi mogły poruszać się na pewnym obszarze, muszą wcześniej zostać wytyczone specjalne tory, umożliwiające bezpieczną i stabilną jazdę. Po takich torach nie poruszają się żadne inne pojazdy. W transporcie kolejowym z toru korzystają całe składy – lokomotywy wraz z przypiętymi do niej wagonami lub też pojedyncze elementy (samodzielna lokomotywa, wagon, czy też drezyna). W większości krajów pociągi oraz pojedyncze elementy wykorzystują tor dwuszynowy. Jest to tzw. kolej normalnotorowa lub inaczej konwencjonalna.
Transport kolejowy niejedno ma imię
Oprócz kolei normalnotorowej obecne są inne formy kolei, których różnicowanie się dotyczy najczęściej rodzaju torów. Można wymienić chociażby następujące typy:
– kolej szerokotorową – rozstaw torów jest szerszy niż w przypadku kolei normalnotorowej.
– kolej wąskotorową – adekwatnie, rozstaw torów jest węższy niż w przypadku kolei normalnotorowej.
– kolej linową – w tym przypadku nie występują typowe tory, ale liny, które wyznaczają trasę dla kolei. Ten rodzaj można spotkać na przykład w górach (kolejki linowe, wyciągi narciarskie).
Funkcjonowanie transportu kolejowego
Możliwości oferowane przez kolej wykorzystywane są w różnych aspektach życia. Warto zauważyć, że pociągi i kolejki służą zarówno na krótszych dystansach, jak i na tych bardzo długich. Mogą przewozić ludzi i towary, nawet o wyjątkowo dużej masie. Pasażerski transport kolejowy odpowiada na przykład za funkcjonowanie metra, bez którego ciężko byłoby wyobrazić sobie jakiekolwiek większe miasto, w którym ulice są prawie cały czas zatłoczone. Podobnie działa również szybka kolej miejska – gwarantuje wygodną i bezpieczną, a co najważniejsze pozbawioną korków jazdę po ulicach miast. Dla równowagi należy wspomnieć o elementach transportu towarowego, czyli kolei towarowej i przemysłowej. Jest to znaczący element przewozu towarów w wielu krajach, również na skalę międzynarodową czy międzykontynentalną.
Nowoczesny transport kolejowy
W wielu krajach wciąż jeszcze funkcjonują tradycyjne pociągi, które mimo swojego wieku i nieco przestarzałej technologii wciąż jeszcze dość dobrze spełniają swoją rolę. W innych krajach obserwuje się bardzo dynamiczny rozwój kolei, czego dowodem są nowoczesne lokomotywy i składy, osiągające wysokie prędkości ponad 600 km/h.
